Banje u Srbiji – Banja Vrujci
Banja Vrujci je sinonim za odmor, uživanje i zdravlje. Smeštena je u najlepšem delu severozapadne Srbije, okružena planinama Maljen i Suvobor, u blizini Divčibara, a tok reke Toplice koji kroz banju prolazi doprinosi potpunom ugođaju, tako da su prirodne lepote ove banje pravi odmor za oči, dušu i telo.
Legendа o nаstаnku Banje Vrujci kаže dа su zа vreme rаtа 1914. godine prilikom povlačenja neprijateljske vojske odvedeni i svi konji, osim jednog. On je bio toliko slab, iznemogao od bolesti da nije mogao da hoda, pa je ostavljen u blizini termalnih izvora. Izvesno vreme je ležao u blatu, pio vodu sa izvora, ozdravio, olinjala dlaka mu je porasla te se osnažio, oporavio i vratio natrag svom gazdi. Neki su skloni da tvrde da je takvu sudbinu imao upravo konj Aleksandra Markovića – Leke iz Popadića
Banja Vrujci smeštena je u samom srcu Srbije. Nalazi se na putu između Mionice i Ljiga u severnom podnožju Maljena i Suvobora i vazdušnih banja Rajac i Divčibare. Zbog povoljnog geografskog položaja Banje i udaljenosti od svega devedesetak kilometara od Beograda, Banja Vrujci uživa veliku popularnost kod turista. Njena nadmorska visina 179-252 metra svrstava je u najniže banje Srbije.
Kao banjsko mesto Banja Vrujci počela je da se razvijaja posle prvog svetskog rata, iako istorija ukazuje da je prostor oko vrujačkih izvora od davnina bio naseljen. Naziv “Vrujci” označava jake uzlazne sifonalne izvore i toplo izvorište veoma bogato vodom. Ovakva izvorišta se označavaju kao termalnokraška vrela. Na njima voda “vri” jer njihovo isticanje na površinu prati i uslovljava izbijanje i oslobađanje gasova, a puše se utoliko više ukoliko je temperatura okolnog vazduha niža, dok se za vreme jako toplih dana to slabo primećuje. Po izdašnosti vode koja u njoj izvire Banja Vrujci je na prvom mestu, ispred ostalih banja u Srbiji. Izvorište lekovite vode Banje Vrujci ima pet glavnih i nekoliko sporednih vrela spojenih otokama. Lekovita voda izbija iz mulja i rastresitog nanosa na prostoru od približno 200 metara dužine i oko 60 metara širine. Temperatura vode je u proseku 26°C. Odatle se voda razvodi u sve banjske objekte.
1935. godine Banja Vrujci je pretvorena u narodno lečilište. Po narodnom predanju, na tom mestu se nalazio dvor Toplice Milana – pobratima Miloša Obilića. Po istom predanju, Milan se i prozvao Toplica po reci Gornja Toplica koja teče kroz banju i koja nikada ne ledi, čak ni zimi, po izuzetno niskim temperaturama. Još za vreme Kolubarske bitke, srpski ratnici su u reci Gornja Toplica lečili svoje rane i pripremali se za nove bitke. Od davnina je Banja Vrujci poznata po lekovitoj vodi i lekovitom blatu, koje takođe ima blagotvorno dejstvo. Ljudi su se kupali u reci radi bržeg zarastanja rana, lečenja reume i zbog lečenja mnogih drugih bolesti i problema.
Prva kupatila izgradili su zemljoradnici na čijim imanjima su se nalazili mineralni izvori. 1938. godine izgrađeno je kupatilo “Vojvoda Mišić” i imalo je dva bazena (za muškarce i za žene) veličine 5 x 4 metra, dubine 0.9 metra. Prva potpunija hemijska analiza termomineralne vode urađena je 1958. godine na Balneološkom institutu u Beogradu.
Banja Vrujci se od Prvog svetskog rata do danas iz neuređene ”seljačke banje” polako razvila u moderni sportsko rekreativni spa i wellness centar, sa svim elementima za prijatan boravak gostiju. Bez obzira da li ste u nju došli zbog lečenja, rekreacije ili odmora, u Banji Vrujci vam na raspolaganju stoji nekoliko bazena, otvoreni ili zatovreni, hidromasažni ili protočni – koji je vrlo jedinstven na ovim prostorima. U Banji postoji pet velikih i nekoliko manjih vrela, koja imaju temperaturu vode oko 26 stepeni, čime vrlo blagotvorno deluju na opuštanje i opšti oporavak organizma. Svi termalni izvori sadrže veliki procenat korisnih metala i nemetala i vrlo blagotvorno deluju na lečenje različitih zdravstvenih problema. Pored kupanja u lekovitoj vodi, postoje i izvori sa pijaćom vodom, koju možete piti u neograničenim količinama.
Banja Vrujci je bogata i značajnim kulturno-istorijskim sadržajima. U neposrednoj blizini se nalaze manastiri Bogovađa, Lelić i Ćelije, relativno blizo su Ravna gora i Divčibare, ali i Rajac kao vrlo specifična geografska oblast i turistička destinacija, tako da ukoliko rešite da odmor provedete u banji Vrujci, upoznaćete, po nekima, najlepši deo Srbije.
Šetnja pored Toplice, kupanje u lekovitom blatu ili termalnim izvorima, obilazak velike lokalne pijace sa mnoštvom domaćih proizvoda i specijaliteta, vrlo ljubazno i predusretljivo lokalno stanovništvo, učiniće vaš odmor savršenim i poželećete da se svake godine vratite u Banju Vrujci.
Šta sve leči voda iz Banje Vrujci?
O lekovitosti vode iz Vrujačkih termalniih izvora zna se nadaleko. Veliki broj gostiju u Banju dolazi kako bi korišćenjem lekovite vode izlečio svoja bolna mesta.
Izveštaje koji su uradili Institut za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Republike Srbije i Zavod za interne bolesti “dr Vlastimir Godić” iz Beograda potvrđuju da je voda iz Banje Vrujci lekovita i da pomaže u lečenju raznih vrsta oboljenja i stanja. Neke od bolesti koje leči voda iz Vrujaca su oboljenja mokraćnih puteva i bubrega, bolesti lokomotornog aparata, degenerativni i ekstraartikularni reumatizam, hronična ginekološka oboljenja i psihosomatska oboljenja.
U medicinskim tretmanima Banje Vrujci koristi se i lekovito blato. Ono se u centrima za rehabilitaciju meša i zagreva do 60°C u specijalim kazanima , a potom se, u zavisnosti od oboljenja i pacijenta, temperatura prilagodava za toplo, indiferentno ili hladno blato. Blato se stavlja na oboleli deo tela u vidu obloga na 20 do 45 minuta, posle cega se ispira toplom vodom. Mazanje tela plavičastim blatom, uz sunčanje, pomaže u lečenju raznih reumatskih oboljenja, išijasa, proširenih vena, kožnih bolesti i dr. Primećeno je da kraste i ekcemi nestaju, da se koža podmlađuje, a rane zarastaju.
